Madde Bağımlılığı Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Son yılların en büyük problemlerinden biri olan madde bağımlılığı, hem bireysel hem toplumsal anlamda ciddi sorunlara yol açmaktadır.

Madde bağımlılığı, vücuda alınan zararlı maddelerin bağımlılık yaratması ve kişinin genel sağlığını olumsuz etkileyebilecek çeşitli problemlere yol açmasıdır.

Bu içeriğin detayında madde bağımlılığının ne olduğundan, belirtilerinden, vücuttaki etkilerinden ve bağımlılığın çeşitlerinden bahsedeceğiz. Öğrenmek için okumaya devam edin!

Madde Bağımlılığı Nedir?

Madde bağımlılığı, en basit ifadeyle sigara, alkol veya uyuşturucu gibi zararlı maddelerinin vücuda alınması sonucu, kişinin zarar gördüğü halle kullanmaya devam etmesi durumudur.

Madde bağımlılığı, kişide fiziksel ve psikolojik sorunlara yol açarak kişinin sosyal yaşantısını ve dahası meslek hayatını olumsuz etkileyebilmektedir.

Madde Bağımlılığı Çeşitleri Nelerdir?

Madde bağımlılığının pek çok çeşidinden bahsedilmektedir. Genel olarak kullanılan maddenin çeşidine göre sınıflandırılmaktadır. Yaygın madde bağımlılığı çeşitleri aşağıda detaylarıyla verilmiştir.

Alkol Bağımlılığı

Alkol bağımlılığı, bireyin sürekli ve kontrolsüz biçimde alkol tüketme ihtiyacı duymasıdır. Kişi, alkol azaltmada zorluk yaşar ve içemediği durumlarda ani duygu değişimleri sergiler.

Nikotin Bağımlılığı

Nikotin bağımlılığı, nikotine karşı bağımlılık gelişmesi durumudur. Sigara kullanımını azaltmada zorluk yaşama, huzursuzluk ve sinirlilik hali yaygın olarak görülmektedir.

Uyuşturucu Bağımlılığı

Uyuşturucu bağımlılığı pek çok farklı çeşidi vardır. Her biri vücutta farklı etki oluşturabilmektedir.

Kokain Bağımlılığı: Bireyin sürekli olarak kokain kullanma ihtiyacı duymasıdır. Kokain kullanımı sonucu kişinin kısa vadede mutluluk hissi artar.

Esrar Bağımlılığı: Esrar kullanan bir kişi rahatlama hisseder. Fakat uzun süreli kullanımda zihinsel sorunlarda yoğun miktarda artış görülmektedir.

Metamfetamin ve Amfetamin Bağımlılığı: Vücudun, uyarıcı maddelere karşı bağımlılık gelişmesidir.

Opiat Bağımlılığı: Ağrı kesici maddelere karşı kişide bağımlılık oluşması durumudur.

Uçucu Madde Bağımlılığı

Benzin, yapıştırıcı ya da tiner gibi uçucu maddelere karşı vücutta bağımlılık oluşmasıdır. Diğer bağımlılık türlerinde olduğu gibi uzun vadede ciddi etkileri vardır.

Reçeteli İlaç Bağımlılığı

Reçeteli ilaçların kötüye kullanılması sonucu bağımlılık meydana gelmesidir. Kişide sürekli ilaç alma isteği oluşur ve alamadığında yoksunluk durumu ortaya çıkar.

Madde Bağımlılığı Belirtileri Nelerdir?

Madde bağımlılığı belirtileri kişiden kişiye değişmekle birlikte yaygın görülen bazı belirtileri vardır. Madde bağımlılığı belirtileri, kullanılan maddenin türüne, kişinin ne sıklıkla kullandığına ve yapısal özelliklere göre farklılık gösterebilmektedir.

Madde bağımlılığı belirtileri şu şekildedir:

• Olumsuz davranışların artması
• Kişinin kendini kontrol edememesi ya da zorlanması
• Aile ve arkadaşlık ilişkilerinde sıkıntı yaşama
• Fiziksel ve zihinsel problemlerin oluşumu
• Sürekli huzursuz hissetmek
• Öfke patlamaları
• Ani duygu değişimleri
• Uyuşma hissi
• Kişisel bakıma özen göstermemek
• İçe kapanma
• Artan başarısızlık durumu
• Uyku bozuklukları
• Kullanılan madde miktarı azaldığında kaygı oluşumu
• Yoksunluk durumu
• Titreme
• Kişinin madde kullanımını kontrol edememesi
• Tolerans gelişimi (etki azaldıkça kullanılan madde miktarının artması)

Madde Bağımlılığı Tanısı Nasıl Konulur?

Madde bağımlılığı tanısı koyabilmek için kapsamlı bir değerlendirme yapılmalıdır. Tıbbi değerlendirme için kişiden kan, idrar, ter ya da saç örneği alınabilmektedir. Madde bağımlısı olabilecek kişilerin bu testleri yaptırması çok önemlidir.

Ek olarak kişinin konuşma tarzında, fiziksel hareketlerinde ve genel durumunda farklılık görülebilir. Bu noktada kişi en kısa sürede bir uzman desteği alma yoluna gitmelidir. Geç olmadan tedavi etmek, ilerlemesini önleyecektir.

Madde bağımlılığı ciddi bir halk sağlığı sorunudur. Önlemediği takdirde gerek bireysel gerekse toplumsal anlamda pek çok olumsuz durumla karşılaşılır. Hal böyleyken kişinin günlük yaşamı idame ettirmesi zorlaşır ve çeşitli sağlık problemleri ortaya çıkar. Madde bağımlılığı tedavisi ise, tıbbi destek ve tedavi yöntemlerini içeren bir süreci kapsamaktadır.

Üsküdar Üniversitesi Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı’nın SKS Blog’unu incelediniz mi? Hemen göz atın!