08 Mart 2022

8 Mart Dünya Kadınlar Günü Nedir? Neden Kutlanır?

Kadınlar, neredeyse insanlığın doğuşundan bu yana cinsiyetleri sebebiyle ayrımcılığa uğruyor, temel haklarından mahrum kalıyor ve fiziksel-psikolojik şiddete maruz kalıyorlar. Geçmişte dünyanın çoğu yerinde kadının devlet yönetiminde söz sahibi olmasına izin verilmemiş, çalışıp kendi ayakları üzerinde durmasına engel olunmuştur. Kadın sadece ev yaşamıyla ve çocuk bakımıyla özdeşleştirilmiştir.

Kadınlar, neredeyse insanlığın doğuşundan bu yana cinsiyetleri sebebiyle ayrımcılığa uğruyor, temel haklarından mahrum kalıyor ve fiziksel-psikolojik şiddete maruz kalıyorlar. Geçmişte dünyanın çoğu yerinde kadının devlet yönetiminde söz sahibi olmasına izin verilmemiş, çalışıp kendi ayakları üzerinde durmasına engel olunmuştur. Kadın sadece ev yaşamıyla ve çocuk bakımıyla özdeşleştirilmiştir.

Ne yazık ki geçmişte kadınlara uygulanan bu toplumsal şiddet biçim değiştirerek dünyanın çeşitli yerlerinde varlığını sürdürüyor. Bu haksızlıklara karşılık ise 8 Mart, kadın haklarına ve cinsiyet eşitsizliğine dikkat çekmek için kutlanıyor. Peki, neden bu tarih ve 8 Mart bizler için ne ifade ediyor? Gelin, bu soruların cevaplarına ve çok daha fazlasına hep beraber bakalım.

8 Mart Dünya Kadınlar Günü Nasıl Kutlanmaya Başladı?

8 Mart tarihinin neden seçildiğine dair çeşitli fikirler mevcut. Bunlardan ilki, 8 Mart 1857 tarihinde New York’taki bir tekstil fabrikasında çalışan kadın işçilerin daha iyi koşullarda çalışmak amacıyla grev yapmak istemeleri ve yanan fabrikada mahsur kalan kadın işçilerin hayatını kaybetmesine dayanıyor.

Buna benzer başka bir olay ise yine New York’ta 8 Mart 1908’de kadın işçilerin önderliğinde sendikal haklar ve kadınlara oy hakkı amaçlı mitingler, grevler ve protestolarla gerçekleşiyor. Binlerce kişinin katıldığı bu etkinlikler uzun süre devam etmiştir ve 1909 yılında da Amerika’da ilk kez Ulusal Kadınlar Günü kutlanmıştır.

Dünya Kadınlar Günü’nün 8 Mart olarak seçilmesinin sebebine yönelik bir başka tahmin ise Çarlık Rusya’sının da yıkılmasına sebep olan 1917 Şubat Devrimi’nin (miladi takvimde mart ayına denk geliyor) 8 Mart’ta yapılan kadın yürüyüşleri ve protestolarıyla başlamış olmasıdır.

8 Mart tarihinin çıkış noktasına dair farklı açıklamalar olsa da bu protestoların hepsinin temelinde temel haklara sahip olabilme ve cinsiyet eşitliği isteğinin bulunduğu söylenebilir. Bu mücadelelerin dünya çapında yaygınlaşarak Dünya Kadınlar Günü adını alması ise 1910 yılında gerçekleşmiştir. Danimarka’da gerçekleştirilen Uluslararası Kadın Çalışanlar Konferansı’nda kadın hakları savunucusu Clara Zetkin, Dünya Kadınlar Günü’nün, kadınlara oy hakkı verilmesi mücadelesini de önemini gösterecek şekilde kabul edilmesini önerir. Bu önerinin kabul edilmesiyle birlikte kadınların seçme ve seçilme, insani koşullarda çalışma ve eğitim alma hakları için dünya çapında bir hareket başlar.

8 Mart Neden Önemli?

Daha sağlıklı toplumlar için kadınların da sosyal yaşamda söz sahibi olması, düşüncesini çekinmeden belirtebilmesi ve temel haklarını aktif bir şekilde kullanması gerekiyor. Kadınların yaşamın çoğu alanında geri plana itilmesi, topluma katkıda bulunması için gerekli kapasiteden yoksun olduğu gibi hiçbir dayanağı olmayan, eski moda düşüncelerin silinmesi adına 8 Mart’ın kutlanması bir gereklilik. Ayrıca bazı çarpıtmaların aksine 8 Mart herhangi bir cinsiyeti yüceltmek ya da yermek amacıyla kutlanmıyor. Aksine, cinsiyet ayrımı gözetmeksizin her bireyin temel haklara sahip olması gerektiği özellikle vurgulanıyor.

Dünyada ve Türkiye’de Kadınlar Günü

Kadınlar Günü dünyanın çeşitli yerlerinde farklı biçimlerde kutlanıyor. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri’nde mart ayı Kadın Tarihi Ayı’dır. Her yıl 8 Mart’ta Başkanlık Bildirgesi ile kadın haklarının önemine dikkat çekiliyor.

İtalya’da Kadınlar Günü’ne özel sarı mimoza çiçekler dağıtılıyor. Bunun sebebi ise mimoza çiçeklerinin kadın gücünün ve duyarlılığının bir sembolü olarak görülmesi ve kadınları onurlandırma isteği.

Çin’de ise 1949’dan bu yana Kadınlar Günü kutlanıyor. Birçok şirket kadın çalışanlarına yarım gün izin veriyor. Ayrıca bu tarihi fırsat haline getirmiş çok sayıda marka bulunmakta ve indirimler yaparak, kampanyalar düzenleyerek insanların daha fazla tüketmesi ve para harcaması sağlanıyor. Tabii bu sadece Çin’e özgü bir durum değil. Dünyanın neredeyse her yerinde gördüğümüz bir fırsatçılık örneği.

Almanya’da, Berlin eyaletinde ise 8 Mart resmî tatil kabul edilmiştir. Bu tarihte tüm çalışanlar izinlidir.İngiltere’de kadınların politik ve sosyal hayattaki sıkıntılarına dikkat çekebilmek adına paneller düzenleniyor, sergiler açılıyor, kadın hakları alanında çalışma yapan kurumlara fon sağlanıyor.

Türkiye’de ise Dünya Kadınlar Günü ilk kez 1921 yılında kutlanmaya başlanmıştır. Ancak yaygınlaşması 70’li yıllarda gerçekleşmiştir. Türkiye’de 1975 yılında Birleşmiş Milletler Kadın On Yılı kapsamında Kadın Yılı Kongresi yapılmıştır. Siyasi sebeplerle Kadınlar Günü’nün kutlanmasına 1984’e kadar ara verilmiştir. O tarihten bu yana hem devlet hem de halk tarafından kutlanmaya devam ediliyor. Sanatta, siyasette, sporda ve iş hayatında kadınların daha fazla yer almaya başlamasıyla 8 Mart her geçen sene daha fazla anlam kazanıyor.

Bir Günden Çok Daha Fazlası Emekçi Kadınlar Günü

Dünya Kadınlar Günü farklı şekillerde kutlansa da bu önemli günün alınan çiçeklerden, hediyelerden ve yapılan indirimlerden çok daha fazlasını ifade ettiğini unutmamalıyız. 8 Mart, yüz yıllardır süren bir mücadeleyi hatırlatması ve bu mücadelenin sürdürülmesinin gerekliliğini vurgulaması sebebiyle değerli. Ancak asıl önemli olan bu mücadele ruhunun somut faaliyetlere dönüştürülerek kadınların yaşamının ve sosyal konumunun iyileştirilmesidir.


Görüntülenme