Sosyal ve Duygusal Gelişim Nedir?

Sosyal ve duygusal gelişim bireyin yaşamı boyunca sosyal, duygusal, akademik yönden öğrenme ve olgunlaşma sürecidir. 

Bir başka deyişle bireyin kendini ifade edebilmesi, duygularını kontrol edebilmesi, etkili iletişim kurabilmesi ve gelişimine ilişkin beceri ve nitelikler kazanabilmesidir.

Sosyal Gelişim Nedir?

Sosyal gelişim, bireyin içinde yaşadığı toplumun ilke ve değerlerine uygunluk gösteren davranışları öğrenme sürecidir. Birey çevresindeki kişilerle ilişkiler kurarak bu becerileri kazanır ve sosyal bir varlık haline gelir. Sosyal gelişim aynı zamanda neyin doğru neyin yanlış olduğunu inceleyen ahlaki gelişim sürecidir. Toplumsal beklentilere uygun davranışlar sergilemek kişinin hem sosyal hem kültürel anlamda gelişimini sağlar.

Sosyal becerileri gelişmiş bir birey çevresindekilerle olumlu ilişkiler kurar, karşılaştığı sorunları toplum tarafından onaylanan biçimde çözümleyebilir. Sosyal gelişim sürecinde birey sorumluluklarını yerine getirerek algı ve algılama becerilerine göre nitelikler kazanır. Sosyal gelişim sürekliliği esas alan bir döngü olduğundan erken dönemde kazanılan sosyal beceriler kişinin gelişimini kolaylaştırmaktadır.

Sosyal Gelişimle İlgili Kavramlar

1. Benlik
2. Sosyalleşme-Sosyalleştirme
3. Sosyal Olgunluk
4. Kültürel Özellikler

Benlik: Benlik kavramı, bireyin kendini algılayış biçimidir. Kişi kendi özelliklerine ve değer yargılarına göre Ben kimim? Sorusuna yanıt arar. Benlik gelişimi aile bireyleri arasında başlayıp çevreyle kurulan sosyal bağlarla gelişmektedir.

Sosyalleşme-Sosyalleştirme: Sosyalleşme, insanın içinde bulunduğu toplumla uyumlu olma becerisidir. Öğrenme, şartlanma, katılma ve alıştırma sosyalleşmenin gerçekleşmesinde rol oynayan temel ögelerdir. Kişinin farklı nitelikler kazanması toplumda kendi rollerini benimsemesiyle mümkündür.

Sosyal Olgunluk: Bireyin yaş düzeyine göre içinde bulunduğu toplumda gösterdiği olgunluktur. Sosyal olgunluk, bireyin sosyalleşebilmesiyle mümkündür. İstek, duygu, düşünce ve ihtiyaçlar doğrultusunda gelişmektedir.

Kültürel Özellikler: Bir toplumun yaşayış biçimine göre diğerlerinden ayrılmasına kültür denir. Bu özellikler aileden aileye farklılık göstermektedir. Belli bir toplumsal sınıfta var olmak gelenek, alışkanlıkları biçimlendirir.

Duygusal Gelişim Nedir?

Duygusal gelişim, bireyin çevresinde olup biteni duyular sayesinde algılayıp anlamlandırdığı öğrenme sürecidir. Bu algılama sürecinde kişi tepkilerde bulunur. Duyuların aktif kullanılması zihinsel gelişime katkı sağlayacaktır. Anne karnından başlayarak yaşamın her anında devam eden bu süreçte ebeveynlerin tutumu oldukça önemlidir. Bireyin erken dönemde sosyal hayata adapte olması duygusal gelişimini desteklemektedir. Duygusal gelişimin yetersiz olması hem zihinsel hem bedensel faaliyetleri olumsuz etkilemektedir.

Sosyal ve Duygusal Gelişim Nedir?

Sosyal duygusal gelişim bireyin yaşamı boyunca sosyal, duygusal, akademik yönden öğrenme ve olgunlaşma sürecidir. Bir başka deyişle bireyin kendini ifade edebilmesi, duygularını kontrol edebilmesi, etkili iletişim kurabilmesi ve gelişimine ilişkin beceri ve nitelikler kazanabilmesidir.

Sosyal ve duygusal gelişim, bireyin dünyaya geldiği ilk andan başlayarak yaşamın her döneminde etkili olmaktadır. Sosyal ve duygusal yönden yeterli olmak çevreyle barışık ve uyum içinde olmanın önemli bir unsurudur. Yeterlilik her zaman koşula göre değerlendirilir. Bu nedenledir ki benzer koşulların farklı zaman aralıklarında tekrar etmesi bireyin sosyal yeterliliğinin değerlendirilmesine olanak tanır.

Sosyal ve Duygusal Gelişim İçin Öneriler

Sosyal ve duygusal gelişim bireyin en çok desteklenmesi gereken noktalardan biridir. Sosyal ve duygusal yönden gelişmiş bir birey çevresinde olup biteni daha kolay anlamlandırabilir ve kendini daha iyi ifade edebilir. Peki, sosyal ve duyusal gelişim için neler yapılabilir?

• Duygularınıza önem verin.
• Güçlü yanlarınıza odaklanın.
• Olumsuz davranışların sonuçlarını dikkate alın.
• Olumsuz eleştiri ve alaydan uzak durun.
• Sorumluluk almaktan kaçınmayın.
• Empati kurmaya çalışın.
• Gerektiğinde özür dileyin.
• Karşınızdakiyle göz teması kurmaya çalışın.
• Hobilerinize vakit ayırın.
• Fikir ve seçimlere saygılı olun.

Gelişim zihinsel, duyusal, sosyal ve bedensel yönleri ile sürekli ilerleme kaydeden bir bütündür. Birey dünyaya ilk geldiği andan itibaren gelişimini sürdürür. Sosyal çevrede kazanılan beceri ve nitelikler bireyin hem sosyal hem duyusal gelişimine katkı sağlar. Sosyalleşme, çocukluk döneminde başlayarak uzun yıllar süren eğitim kadar önemli bir olgudur. Özellikle gençlik çağlarında önemini artıran sosyalleşme olgusu akademik başarıya da yön vermektedir.

Eğitim başarısında sosyal ve duygusal gelişimin önemi hakkında daha fazla bilgi almak için Prof. Dr. Nevzat Tarhan: ‘’ Sosyal başarı ve duyusal beceri, akademik başarı kadar önemli’’ adlı içeriğimize göz atabilirsiniz.